XV Forum Mobilności 30.11.2009 r.

Kolejne Forum odbyło się w dniu 30 listopada br. w Urzędzie Miasta Krakowa. Spotkanie prowadził Prezes Oddziału SITK Mariusz Szałkowski. Władze miasta reprezentowali: zastępca Prezydenta Miasta Krakowa prof. Wiesław Starowicz oraz Dyrektor Biura Infrastruktury Miasta Józefa Kęsek. Forum zgromadziło także wielu pracowników Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu, m.in. Zastępcę Dyrektora ds. Dróg i Zarządzania Ruchem Andrzeja Olewicza. W spotkaniu uczestniczyło ok. 50 osób. Prezentacji tematu dokonał dr inż. Marek Bauer z Katedry Systemów Komunikacyjnych na Politechnice Krakowskiej.

Stosowanie w miastach (centrum, obszary chronione, najważniejsze ciągi komunikacyjne) wydzielonych pasów dla komunikacji zbiorowej jest kluczową sprawą dla zapewnienia płynnej jazdy autobusami oraz tramwajami. Dzięki specjalnie wydzielonej trasie poprawia się punktualność pojazdów oraz skraca się czas jazdy komunikacją zbiorową, zwiększa bezpieczeństwo ruchu, ułatwia szybki dojazd pojazdom specjalnym. W Krakowie istnieje ok. 11 km pasów autobusowych oraz także 11 km pasów autobusowo – tramwajowych. Wprowa­dzanie wydzielonych pasów zwiększa średnią prędkość komunikacyjną trans­portu zbiorowego. Pojawiają się jednak problemy związane z parkowaniem przy pasach, co powoduje chwilowe zajęcie części pasa, pogorszenie bezpieczeństwa ruchu pojazdów i pieszych, spadek prędkości jazdy autobusów. „Koniecznym jest wprowadzenie całkowitego zakazu parkowania przykrawężnikowego na obszarach, gdzie są wydzielone pasy autobusowe” – mówił prelegent. Dopuszczenie pojazdów wykonujących relacje skrętne na skrzyżowaniach powoduje kolizje z ruchem pieszych, kolejki na pasach autobusowych. Badania wykazały, że 5 samochodów na pasie dla autobusów, to 15 sekund dłuższej jazdy komunikacją zbiorową, 10 samochodów to już 40 sekund dłuższej jazdy. Tym samym przejazd przez skrzyżowanie z sygnalizacją świetlną jest znacznie bardziej utrudniony. Ruch pojazdów nieuprawnionych po wydzielonych pasach powoduje blokowanie autobusów (tramwajów), pogorszenie bezpieczeństwa ruchu (manewry niedozwolone), wysoką szkodliwość społeczną (brak krytyki społecznej zachowań niedozwolonych, np. przejazd przez linię ciągłą, aby wcześniej wjechać na pas skrętny). Niedobra praktyka została zastosowana w Krakowie, na odcinku Alei Trzech Wieszczów (skręt w ul. Czarnowiejską). Poprzez wydłużenie linii przerywanej na pasie autobusowym, pojazdy, które chcą skręcić w prawo, mogą wjechać na pas zaraz za przystankiem autobu­sowym. Pojawienie się wcześniej samochodów na pasie autobusowym może spowodować wydłużenie czasu oczekiwania na przejazd przez skrzyżowanie nawet o 24 sekundy. Wydłużenie linii przerywanej pojawiło się także na ul. Wileńskiej przy skrzyżowaniu z ulicą Wileńską oraz na alei Mickiewicza przy skrzyżowaniu z aleją Focha. Zalecenia na przyszłość:

• opracowanie systemu usprawnień dla komunikacji zbiorowej w Krako­wie – obecnie brak koncepcji rozwoju pasów wydzielonych,
• zapewnienie ciągłości pasów wydzielonych,
• objęcie autobusów systemem sterowania priorytetowego,
• stosowanie rozwiązań komplementarnych,
• monitoring funkcjonowania pasów dla komunikacji zbiorowej.

Prezentacja dr inż. M. Bauera rozpoczęła burzliwą dyskusję na temat wydłużenia linii przerywanych na pasach wydzielonych dla autobusów.

„Wydłużenie możliwości relacji skrętnych jest skandalicznym rozwiązaniem. Apeluję, żeby takich rzeczy nie robić.” – pojawił się pierwszy głos w dyskusji.

„Jestem jednym ze współautorów tego rozwiązania – rozpoczął Marek Dworak. Wydostanie się z kolejki pojazdów na Alejach nie jest łatwe, wcześniejsze dopuszczenie prawoskrętu, mam nadzieję, przyczyni się do poprawy respektowania prawa”.

Dyrektor Andrzej Olewicz, jeden z decydentów ww. sprawy, wypowiedział się następująco: „Na wydzielonych pasach wzrosła liczba samochodów, ale wprowadzamy w tych miejscach zielone strzałki. Od momentu wydłużenia pasa autobusowego dla innych pojazdów nie było sygnałów, że samochody blokują komunikacji zbiorowej. Cały czas monitorujemy te skrzyżowania”.

„Nie uwzględnia się polityki transportowej miasta, jakim jest priorytet dla komunikacji zbiorowej” – pojawił się głos z sali. „Nie wprowadzajmy kolejnych takich rozwiązań, dajmy sobie czas na obserwację.” – mówił Łukasz Franek z Politechniki Krakowskiej.

Dyskusja podzieliła zgromadzonych na Forum na dwa obozy. Były przyta­czane różne dane dotyczące ilości samochodów i pasażerów przemieszczających się wzdłuż Alei Trzech Wieszczów. Trudno było znaleźć złoty środek, rozwiązanie najlepsze dla transportu zbiorowego i komunikacji indywidualnej.

Na koniec pojawił się głos zastępcy Prezydenta Miasta Krakowa prof. Wiesława Starowicza: „Wiedziałem o tej sprawie i zaakceptowałem to. Jest to przykład kompromisu rozwiązywania problemów pomiędzy komunikacją indywidualną, a komunikacją zbiorową. Nie była to decyzja ludzi, którzy chcieli zniszczyć transport zbiorowy.”

                                                                   Opracowała: Paulina Struska