Robert Tomanek

Instrumenty dekarbonizacji mobilności miejskiej

Streszczenie: Dekarbonizacja jest jednym z nurtów równoważenia mobilności miejskiej. Polega na ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Dekarbonizacja wpływa korzystnie na ochronę klimatu, ale także poprawia jakość życia w miastach. Do podstawowych instrumentów dekarbonizacji mobilności miejskiej zalicza się: elektryfikację napędów w transporcie drogowym, rozwój miejskiego transportu zbiorowego, upowszechnianie zeroemisyjnych środków transportu osobistego – przede wszystkim rowerów oraz ograniczanie potrzeb mobilnościowych w drodze zastępowania mobilności fizycznej cybermobilnością pozwalającą na pracę i naukę zdalną. Wymienione narzędzia należy traktować jako składniki strategii budowanych indywidualnie na potrzeby poszczególnych miast i aglomeracji.

Słowa kluczowe: transport zbiorowy, mobilność miejska, dekarbonizacja mobilności miejskiej

Kisielewski Piotr, Kołaczek Jacek, Dańda Mariusz

Model planowania transportu w relacji organizator – operator transportu publicznego

Streszczenie: Rosnące znaczenie transportu zbiorowego wymusza zmiany organizacji przewozów. W utrwalonym standardzie podziału kompetencji pomiędzy organizatora i operatorów komunikacji, wraz z intensyfikacją dynamicznych zaburzeń przewozów i wzrostem oczekiwań pasażerów, problemem stał się brak możliwości bieżącej wymiany danych pomiędzy tymi instytucjami. Obecny, asynchroniczny model współpracy opiera się o dwa odrębne systemy informatyczne, osobne bazy danych z niespójnymi pod względem formatu i zakresu danymi. Wymiana jest realizowana przy pomocy wydruków, plików .xml lub baz pośrednich z dużym udziałem ręcznej edycji, co jest to przyczyną opóźnień w pracy, licznych błędów, nieporozumień, a w konsekwencji obniżeniem jakości usług przewozowych i ich wysokim kosztem. Niedostrzeganym dotąd rozwiązaniem jest zmiana modelu na synchroniczną współpracę obu instytucji, poprzez wdrożenie jednolitego oprogramowania i jednej wspólnej bazy danych. Wówczas wszyscy użytkownicy, ze strony organizatora, jak i operatorów komunikacji, zgodnie z przydzielonym uprawnieniami pracują równocześnie, w czasie rzeczywistym, w oparciu o jednolitą topologię i spójne dane o przewozach. W takim systemie nie ma błędów, opóźnień, możliwe jest planowanie wszystkich typów transportu w jednym systemie, a przede wszystkim możliwa jest optymalizacja na każdym etapie planowania, co w efekcie przyczynia się do polepszenia jakości przewozów i znacznego obniżenia kosztów. Jest to wystarczający powód do niezwłocznego wprowadzenia jako standardu, nowego, synchronicznego modelu współpracy organizatora i operatorów transportu publicznego według propozycji zawartej w artykule.

Słowa kluczowe: transport miejski, transport zbiorowy, planowanie transportu, organizacja procesu przewozowego

Aleksandra Ciastoń-Ciulkin, Filip Bejmert

Rozwiązania w zakresie integracji kolei aglomeracyjnej z innymi środkami transportu na przykładzie łódzkiej kolei aglomeracyjnej

Streszczenie: Artykuł przedstawia przykłady rozwiązań integrujących system kolei aglomeracyjnej z innymi systemami transportowymi, jakie wdrożono w województwie łódzkim. Łódzka Kolej Aglomeracyjna (ŁKA) jest systemem kolei aglomeracyjnej uruchomionym w województwie łódzkim w 2014 roku w pięciu promienistych relacjach: Łódź – Zgierz/ Kutno/ Sieradz/ Koluszki/ Łowicz Główny. Od tego czasu oferta przewozowa ŁKA systematycznie jest rozwijana: otwierane są nowe połączenia kolejowe, zwiększana jest praca przewozowa, jak również doskonalona jest jakość świadczonych usług, m.in. poprzez integrację kolei z innymi systemami transportowymi. Wartymi szerszej uwagi, jak również zaadoptowania w innych rejonach w kraju, są rozwiązania z zakresu integracji taryfowej, a wręcz wspólne honorowanie biletów kolejowych i publicznego transportu zbiorowego, integracja kolejowo-autobusowa przeciwdziałająca wykluczeniu transportowemu, czy też integracja kolei z systemem rowerów publicznych. Zaprezentowane rozwiązania są tym bardziej ciekawe, że niekoniecznie mają one charakter punktowy, a systemowy.

Słowa kluczowe: transport aglomeracyjny, integracja pasażerska, wspólny bilet, łódzka kolej aglomeracyjna

Mariusz Soboń

Możliwości przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu na przykładzie powiatu gorlickiego

Streszczenie: Wykluczenie transportowe jest jednym z najczęściej dyskutowanych tematów w polityce transportowej Polski ostatnich lat. Celem artykułu jest zbadanie poziomu dostępności transportowej oraz zdefiniowanie metod zwalczania wykluczenia transportowego w powiatach, przeprowadzone na bazie obecnego stanu systemu transportowego powiatu gorlickiego. Artykuł zawiera krótki rys historyczny regionu oraz jego charakterystykę geograficzną i społeczno-gospodarczą. Diagnoza istniejącego stanu systemu transportowego przeprowadzona została na podstawie danych adresowych zaczerpniętych z Państwowego Rejestru Granic, danych GUS oraz rozkładów jazdy przewoźników. Na podstawie uzyskanych danych zdefiniowane zostały główne problemy w odniesieniu do poszczególnych gałęzi transportu publicznego. W oparciu o analizę dostępności czasowej i przestrzennej, wskazane zostały obszary, w których należy podjąć działania, aby zminimalizować wpływ wykluczenia transportowego na mieszkańców powiatu. Zaproponowane zmiany obejmują między innymi sposób finansowania transportu publicznego, wytyczenie nowych linii czy zwiększenie częstotliwości kursowania pojazdów. Poruszony został także temat nowoczesnych rozwiązań, takich jak autobusy na żądanie, carpooling, czy wykorzystanie autobusów szkolnych w regularnym przewozie pasażerów. Artykuł zamyka porównanie stanu wykluczenia transportowego przed i po wdrożeniu sugerowanych zmian.

Słowa kluczowe: transport zbiorowy, wykluczenie transportowe, dostępność transportowa

Krzysztof Krawiec, Mátyás Koniorczyk, Krzysztof Domino

Możliwości zastosowania obliczeń kwantowych w modelowaniu systemów i procesów transportowych

Streszczenie: W dzisiejszym świecie konieczność podjęcia właściwych decyzji w możliwie jak najkrótszym czasie wydaje się być ważniejsza niż kiedykolwiek. Dotyczy to wielu procesów transportowych w różnych systemach transportowych. Jednocześnie, w  środowisku badaczy operacyjnych, trwają prace nad nowymi, bardziej wydajnymi algorytmami wsparcia podejmowania decyzji co wraz z rozwojem technologii obliczeniowych pozwala na sprawne rozwiązywanie coraz większych problemów. Jedną z nich jest kwantowe wyżarzanie, które możliwe jest z m.in. z wykorzystaniem komputera D-Wave. W artykule zaprezentowano zarys możliwości jego wykorzystania do wsparcia decyzji dyspozytorskich związanych z przywróceniem funkcjonowania ruchu pociągów na odcinku sieci kolejowej w sytuacji, gdy na tej linii występują znaczne opóźnienia w ruchu kolejowym.

Słowa kluczowe: publiczny transport zbiorowy, obliczenia kwantowe, modelowanie systemów transportowych