Tomasz Dybicz: Doświadczalne wyznaczenie przepustowości przewężenia przekroju jezdni z dwóch pasów do jednego na drodze wielopasowej

Streszczenie: Miejsca, w których występują lokalne ograniczenia przepustowości (LOP) są potocznie nazywane "wąskimi gardłami”. Mogą one mieć decydujący wpływ na przepustowość sieci drogowej oraz warunki ruchu w okresach większego zapotrzebowania na korzystanie z infrastruktury drogowej. Jedną z głównych przyczyn ich występowania są związki, jakie zachodzą pomiędzy stałą lub tymczasową organizacją ruchu a natężeniem ruchu. W przypadku wystąpienia dużej luki pomiędzy podażą (miejscową przepustowością) a popytem (dopływem ruchu) dochodzi do aktywacji LOP. Jedną z cech charakterystycznych dla LOP jest występowanie tzw. fenomenu dwóch przepustowości, czyli wartości PQF i QDF, które  można zaobserwować tuż przed załamaniem się warunków ruchu oraz tuż przed wystąpieniem fazy poprawy warunków ruchu.

Bez szczegółowego zbadania charakterystyk towarzyszących aktywnym LOP, w tym poziomów PQF i QDF oraz ich wpływu na warunki ruchu, nie można prowadzić w sposób efektywny dynamicznego zarządzania ruchem na drogach. W artykule scharakteryzowano poziomy PQF i QDF oraz przedstawiono wyniki pomiarów i analiz wykonanych na odcinku przeplatania na przejściu z dwóch pasów ruchu  w jeden przed wjazdem na most Grota Roweckiego w Warszawie. Pomiary wykonywano w dniach powszednich w szczycie porannym, w sposób który umożliwił przeanalizowanie procesu aktywacji i dezaktywacji występującego tam LOP oraz wyznaczenia wartości: PQF, QDF. Wyznaczono i przedstawiono również natężenia ruchu występujące w fazie zatłoczenia. Uzyskane wyniki zostały porównane z wynikami uzyskiwanymi w innych krajach.

Wacław Oleksy, Tomasz Rokita: Bezpieczeństwo chodników ruchomych przeznaczonych do transportu pasażerów w stacjach narciarskich

Streszczenie: W artykule poruszono problem bezpieczeństwa osób korzystających z chodników ruchomych eksploatowanych na stokach stacji narciarskich. Chodniki ruchome przeznaczone są przede wszystkim do transportu dzieci i początkujących narciarzy na stokach o niewielkim pochyleniu. Mogą stanowić również połączenie między stacjami przesiadkowymi wyciągów. Przyczyną podjęcia tematu bezpieczeństwa osób transportowanych chodnikami ruchomymi był wypadek, który miał miejsce w Polsce w 2013 roku i  skończył się ciężkimi obrażeniami ciała pięcioletniego narciarza. Artykuł jest też próbą  odpowiedzi na pytanie czy stan techniczny urządzeń do zabawy na śniegu i do transportu w stacjach narciarskich powinien być kontrolowany przez uprawnione do tego jednostki dozoru podobnie, jak to ma  miejsce w przypadku kolei linowych i wyciągów narciarskich.  W artykule przedstawiono opis techniczny chodników ruchomych oraz zestawiono zakresy podstawowych parametrów technicznych produkowanych obecnie na świecie chodników ruchomych. W oparciu o materiały 58. Międzynarodowej Konferencji Dozorów Technicznych ITTAB w Lam w Niemczech zestawiono dane odnośnie liczby chodników ruchomych eksploatowanych na stokach narciarskich w kilkunastu krajach świata, w tym Polski. Statystyka jest bardzo niekorzystna: w Polsce jest tych urządzeń obecnie zaledwie 21 w stosunku do kilku tysięcy w Europie. Największy nacisk położono w artykule na opis wymagań technicznych stawianych chodnikom ruchomym. Przeanalizowano potencjalne sytuacje niebezpieczne, które mogą wystąpić podczas ich eksploatacji. Omówiono wymagania szczegółowe stawiane chodnikom ruchomym w zakresie doboru, projektowania oraz instalowania na stoku. Szczególny nacisk położono na wymagania dotyczące ruchu, jak zatrzymanie eksploatacyjne i awaryjne, wymagania dla układu hamulcowego, urządzeń bezpieczeństwa oraz sterowania urządzeniem. Przedstawiono również znaki ostrzegawcze informujące pasażerów o wymaganym zachowaniu podczas transportu chodnikiem ruchomym.

Piotr Cupryjak, Mariusz Wasiak: Komputerowe wspomaganie modelowania ruchu w planach zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego – doświadczenia niemieckie

Streszczenie: W artykule przedstawiono wybrane niemieckie praktyki wykorzystywania modelowania ruchu dla potrzeb opracowywania planów zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego (zwanego potocznie planem transportowym). Modele ruchu wspierają pracę planisty na różnych etapach tworzenia planu transportowego. We wstępie wymieniono uwzględniane w planach transportowych kryteria oceny systemu transportu publicznego oraz pokazano schematycznie przykładową strukturę planu transportowego. W głównej części artykułu przestawiono praktyczne możliwości wykorzystania środowiska VISUM do modelowania ruchu. Pierwszym etapem modelowania ruchu jest wykonanie modelu sieci odwzorowującego sieć komunikacyjną badanego obszaru. Po naniesieniu na tę sieć rozkładów jazdy środków komunikacji publicznej w środowisku VISUM możliwe jest graficzne jej zobrazowanie oraz wyznaczenie charakterystyk systemu transportowego. W kolejnym etapie modelowania badany obszar dzielony jest na rejony komunikacyjne, do których przypisywane są pewne charakterystyki. W narzędziach informatycznych klasy VISUM charakterystyki te można przedstawiać graficznie nadając rejonom różne kolory lub na wykresach. Ważną funkcjonalnością aplikacji do modelowania ruchu jest możliwość szybkiego wyznaczenia dostępności transportowej, która determinuje jakość oferty przewozowej. Prognoza potrzeb przewozowych wraz z rozkładem potoków ruchu na sieć transportową jest ostatnim etapem modelowania. Jakość wykonania wszystkich etapów modelowania ruchu warunkuje trafność decyzji planistycznych podejmowanych w zakresie rozwoju transportu publicznego, zatem podstawę planu transportowego może stanowić jedynie prawidłowo zbudowany i skalibrowany numeryczny model ruchu.

Andrzej Soczówka: Organizacja i integracja komunikacji miejskiej i regionalnej w kraju morawsko-śląskim w Republice Czeskiej

Streszczenie: Celem artykułu jest przybliżenie najważniejszych zasad organizacji i funkcjonowania systemu komunikacji miejskiej i regionalnej w kraju morawsko-śląskim. W wielu aspektach system ten istotnie różni od rozwiązań funkcjonujących w Polsce, jednocześnie jest to tematyka niezbyt często podejmowana w polskiej literaturze przedmiotu. W artykule przedstawiono najistotniejsze zagadnienia związane z organizacją komunikacji miejskiej oraz regionalnej na tym obszarze – podstawy prawne, organizatorzy, przewoźnicy, zasady finansowania, a w oparciu o regionalny plan transportowy – najważniejsze problemy tego systemu transportowego. Mając na uwadze aplikacyjny charakter prowadzonych badań, szczególną uwagę zwrócono na funkcjonujące na obszarze kraju morawsko-śląskiego rozwiązania dotyczące integracji taryfowej oraz samej informacji pasażerskiej. W artykule zaprezentowano również podstawowe cechy systemu komunikacyjnego, a w oparciu o rozkłady jazdy przeanalizowano częstotliwości kursowania linii komunikacji miejskiej i regionalnej. Przeprowadzone badania pokazały, że w procesie tworzenia i funkcjonowania jednolitego regionalnego systemu transportu pasażerskiego powinny uczestniczyć i współpracować ze sobą wszystkie jednostki administracyjne różnych szczebli. Proces integracji nie będzie jednak zachodzić samodzielnie, niezbędne jest wskazanie koordynatora. Dobry mechanizm integracji będzie zachęcać do przystąpienia do wspólnego systemu kolejne podmioty (gminy, przewoźników). Ważnym fundamentem jest dostępna dla wszystkich pasażerów w różnych formach, przejrzysta i wyczerpująca informacja pasażerska. Wnioski z badań stanowią cenne wskazówki dla tworzenia i udoskonalania już istniejących zintegrowanych systemów transportowych na obszarze Polski, wskazując na możliwe do zaimplementowania rozwiązania.

Anna Weszczak: Model bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w  latach 2002 – 2011

Streszczenie: Rozwój infrastruktury transportowej determinuje rozwój regionu, jednak wzrastającej ilości przewozów osób i towarów towarzyszą także negatywne konsekwencje w postaci zdarzeń drogowych. W ich wyniku, każdego roku około miliona osób traci życie, co generuje olbrzymie straty finansowe i społeczne. Szacuje się, iż koszty wypadków drogowych w Polsce sięgają 2% PKB. Poznanie czynników przyczyniających się do powstawania wypadków ma zatem ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarki. Przedmiotem artykułu jest charakterystyka bezpieczeństwa w ruchu drogowym w Polsce przy zastosowaniu modelu ekonometrycznego. Opracowanie stanowi próbę wyjaśnienia zależności zachodzących pomiędzy wybranymi zmiennymi społeczno – ekonomicznymi i wypadkami drogowymi. Na podstawie literatury przedmiotu oraz uwzględniając dostępność danych liczbowych, za zmienne takie uznano: wydatki jednostek samorządowych w dziale 600 – Transport i łączność, udział dróg ekspresowych i autostrad w całej sieci dróg w województwie, dobowe natężenie ruchu na drogach krajowych, jakość dróg mierzona stosunkiem dróg wymagających natychmiastowego remontu do wszystkich dróg oraz udział pojazdów ciężarowych w ogóle pojazdów. Badanie przeprowadzone zostało na podstawie danych z lat 2002 – 2011 na poziomie NUTS2. Do estymacji parametrów równania wykorzystano metody panelowe – modele z efektami stałymi (fixed effect model FEM) i modele z efektami losowymi (random effect models REM). Metody te umożliwiły ustalenie różnic w wypadkowości pomiędzy poszczególnymi województwami.

Tomasz Dziedzic,  Andrzej Szarata: Wybrane wyniki kompleksowych badań ruchu w województwie małopolskim

Streszczenie: Politechnika Krakowska jako lider konsorcjum naukowo badawczego realizującego prace badawczą pt. Opracowanie metodyki tworzenia planu transportu publicznego dla województwa małopolskiego. Celem opracowania jest stworzenie dokumentu Planu Transportu Publicznego dla województwa. Zasadniczym etapem prowadzonych prac badawczych jest budowa modelu symulacyjnego całego obszaru, w którym testowane będą różne scenariusze rozwoju systemu transportowego w województwie. Do budowy transporotowego modelu symulacyjnego niezbędny jest dostęp do bazy danych związanej z zachowaniami transportowymi mieszkańców. Artykuł przedstawia wybrane wyniki wywiadów przeprowadzonych w gospodarstwach domowych w województwie małopolskim. Uzyskane wyniki badań stanowią cenną informację o zachowaniach komunikacyjnych mieszkańców, ich przyzwyczajeniach i przyczynach podejmowanych decyzji oraz pozwolą na opracowanie oczekiwanych standardów obsługi pasażerskiej. Zebrane informacje będą również wykorzystane do opracowania dokumentu planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla województwa. W artykule omówiono metodykę przeprowadzenia badań, liczebność próby, scharakteryzowano formularz ankietowy oraz przedstawiono wybrane wyniki badań. Przedstawione wyniki charakteryzują badaną populację pod względem wieku (uwzględniając rozmieszczenie geograficzne wydzielonych grup wiekowych), poziomu ruchliwości niepieszej (również w powiązaniu z podstawowym zajęciem badanej osoby), średniego czasu trwania podróży w zależności od wykorzystanego środka transportu lub motywacji podróży, udziału poszczególnych grup motywacyjnych w podróżach, podziału zadań przewozowych oraz oceny stopnia satysfakcji z odbytej podróży. Niniejszy artykuł ma charakter publikacji syntetyzującej uzyskane wyniki badań.