Piotr Olszewski, Halina Krukowska, Piotr Krukowski: Metodyka oceny wskaźnikowej węzłów przesiadkowych transportu publicznego

Streszczenie: Węzły przesiadkowe przyjazne pasażerom są kluczowym elementem nowoczesnego systemu transportu publicznego. Jednakże brak było dotąd metody oceny wygody, funkcjonalności i jakości takich węzłów. Artykuł przedstawia założenia, rozwój i przykłady zastosowania proponowanej Metodyki Oceny Wskaźnikowej Węzłów Przesiadkowych Transportu Publicznego (AMPTI). Metodyka opiera się na 14 wskaźnikach ilościowych i może być stosowana do oceny zarówno węzłów istniejących, jak i projektowanych. Wskaźniki dotyczą takich aspektów charakterystyki węzła jak: integracja przestrzenna (zwartość), łatwość orientacji (czytelność), jakość infrastruktury podstawowej, dostępność dla osób starszych i niepełnosprawnych, bezpieczeństwo osobiste, bezpieczeństwo w ruchu, informacja pasażerska oraz wyposażenie dodatkowe.

Podstawowym narzędziem zbierania danych przy stosowaniu AMPTI jest audyt węzła, który pozwala na ocenę takich elementów węzła jak: perony przystankowe, chodniki, przejścia przez jezdnie i schody. Dodatkowym zalecanym badaniem jest pomiar ruchu i badania ankietowe pasażerów transportu publicznego w celu wyznaczenia wielkości ruchu pasażerskiego i macierzy przesiadek oraz uzyskania opinii użytkowników węzła. Badania i ocena 10 węzłów przesiadkowych w Warszawie wykonane w 2011 roku wykazały wiele mankamentów: słabą integrację przestrzenną, niską jakość infrastruktury peronów, niski poziom dostępności dla niepełnosprawnych oraz informacji dla pasażerów. Zastosowanie metodyki oceny pozwala na wskazanie tych elementów, które należy poprawić w pierwszej kolejności, aby zwiększyć dostępność i atrakcyjność transportu publicznego na danym obszarze.

Sławomir Książek: Przestrzenne następstwa deregulacji transportu autobusowego na przykładzie powiatu świdnickiego

Streszczenie: W ostatnich latach na łamach czasopism zajmujących się zagadnieniami transportowymi pojawiało się wiele opracowań dotyczących różnych aspektów związanych z deregulacją transportu autobusowego w Polsce. Niniejszy artykuł, wpisując się w nurt badań związanych z wyżej wymienionym procesem, stara się odpowiedzieć na pytanie, jakie przestrzenne konsekwencje dla funkcjonowania transportu autobusowego przyniosły przekształcenia rynku przewozów autobusowych dla miasta Świdnicy i powiatu świdnickiego. W głównej mierze skoncentrowano się na zmianach w kierunkach i natężeniu połączeń na obszarze powiatu świdnickiego w  dwóch przedziałach  czasowych: 1988  i 2014 roku, jak również na czynnikach, które miały największy wpływ na te zmiany. Drugim ważnym elementem opracowania była analiza przekształceń, jakie na przestrzeni 26 lat zaszły na rynku przewoźników autobusowych oraz ich konsekwencji, do których należą m.in. konkurencja pomiędzy przedsiębiorstwami zajmującymi się przewozem osób oraz udział w rynku poszczególnych typów przewoźników. W artykule zwrócono także uwagę na zmiany w dostępności transportowej poszczególnych jednostek osadniczych w powiecie świdnickim. Po przeprowadzeniu analizy dały zauważyć się pewne zależności przestrzenne w ewolucji transportu autobusowego na badanym terenie. Część z nich to: spadek lub całkowita likwidacja połączeń w obszarach peryferyjnych, zdecydowany spadek znaczenia lokalnego przedsiębiorstwa PKS czy MPK, wzrost liczby połączeń i konkurencji na najbardziej dochodowych liniach komunikacyjnych. Zjawiska te były odnotowywane również w innych badanych obszarach w Polsce. Niektóre z nich miały jednak bardziej lokalny charakter dostarczając informacji na temat specyfiki rynku transportu autobusowego powiatu świdnickiego.

Aleksandra Ciastoń-Ciulkin, Wiesław Starowicz: Wpływ instrumentów finansowych związanych z funkcjonowaniem strefy płatnego parkowania na zrównoważoną mobilność pracowników Urzędu Miasta Krakowa 

Streszczenie. Stały wzrost znaczenia motoryzacji indywidualnej w podróżach miejskich zmusza władze samorządowe do podejmowania działań służących zrównoważonej mobilności. W celu podniesienia skuteczności tych działań stosuje się różne narzędzia, wśród których duże znaczenie odgrywają narzędzia finansowe. Artykuł przedstawia charakterystykę najczęściej stosowanych tego typu instrumentów oraz prezentuje ich skalę wykorzystania w Krakowie. Ponadto, przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród pracowników Urzędu Miasta Krakowa po rozszerzeniu strefy płatnego parkowania w mieście. Głównym celem przeprowadzonych badań było zbadanie wpływu stosowanych instrumentów finansowych wykorzystujących opłaty za parkowanie na zmianę zachowań transportowych użytkowników motoryzacji indywidualnej. Przeprowadzone badania dowodzą, że wprowadzony instrument kształtuje zrównoważoną mobilność w mieście. Przede wszystkim co trzeci badany podróżujący do pracy własnym samochodem zmienił swoje zachowania transportowe: zrezygnował z podróżowania transportem indywidualnym na korzyść transportu zbiorowego, wspólnych podróży jednym samochodem oraz podróży intermodalnych. Ponadto, w grupie badanych, którzy po rozszerzeniu strefy płatnego parkowania nie zmienili swoich zachowań transportowych, zmniejszyła się częstotliwość podróżowania transportem indywidualnym przynajmniej w obszarach objętych płatnym parkowaniem: 1/3 w ogóle nie wjeżdża w strefy płatnego parkowania, a 16% podróżuje samochodem w strefy płatnego parkowania rzadziej niż przed ich wprowadzeniem.

Ilona Bartel, Urszula Duda, Bartłomiej Wiertel: Analiza i ocena funkcjonowania systemu „Parkuj i jedź” w Krakowie

Streszczenie: Artykuł omawia najważniejsze kwestie dotyczące funkcjonowania krakowskiego systemu Parkuj i Jedź, który będąc ciągle w fazie doskonalenia, nie zyskał jeszcze popularności wśród mieszkańców Krakowa i okolicznych miejscowości. Działanie parkingów systemu, którego celem jest zachęcenie kierowców do przesiadki do transportu publicznego, poddano badaniom, na podstawie których określono stopień i cel ich wykorzystania przez użytkowników. Wskazano najważniejsze zidentyfikowane problemy związane z działaniem parkingów P+R. Jako przykład miasta, w którym system P+R funkcjonuje sprawnie w oparciu wyłącznie o sieć transportu drogowego, podano Edynburg – miasto partnerskie Krakowa. Wprowadzone tam rozwiązania mogą być dla systemu krakowskiego przykładem, jak w stosunkowo niewielkim mieście umiejętnie zarządzać tego typu obiektami oraz planować działania marketingowe, niezbędne dla ich efektywnego funkcjonowania.

Radosław Bul, Tomasz Resiński: Wpływ funduszy europejskich na funkcjonowanie i rozwój kolei regionalnych w centralnej części województwa wielkopolskiego w latach 2006 – 2014

Streszczenie: Akcesja Polski do struktur Unii Europejskiej i możliwość skorzystania ze środków unijnych stały się motorem napędowym rozwoju infrastruktury kolejowej w naszym kraju. Przyznane środki wydatkowano na modernizację linii kolejowych wraz z infrastrukturą otaczającą, odnowę stacji i przystanków kolejowych, a także zakup taboru na potrzeby przewozów pasażerskich. W wyniku realizacji tych prac doinwestowane zostały nie tylko przewozy dalekobieżne, ale także regionalne. Celem niniejszego artykułu jest określenie wpływu środków unijnych z perspektywy UE 2007-2013 na poprawę funkcjonowania i rozwój wielkopolskich kolei regionalnych. Obszar badań obejmował centralną część województwa wielkopolskiego. W celu weryfikacji hipotez przeprowadzono analizy zmiany dostępności czasowej Poznania oraz oferty przewozowej w latach 2006 i 2014. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na zauważalną poprawa dostępności stolicy regionu oraz wzrost liczby połączeń regionalnych. Obserwowana poprawa w wielu przypadkach jest wynikiem zakończonych inwestycji w odnowę linii kolejowych, jak również zakupu nowoczesnego taboru pasażerskiego. W artykule poświęcono również osobny rozdział planom i możliwościom rozwoju kolei regionalnych, w tym koncepcji budowy Poznańskiej Kolei Metropolitalnej w kontekście dalszego wsparcia unijnego w ramach perspektywy 2014 – 2020.