Wojciech Bąkowski: Metodyka ustalania podaży usług dla publicznego transportu zbiorowego w mieście

Streszczenie: W artykule podniesiony jest problem nurtujący środowisko pracowników naukowych i praktyków z dziedziny transportu miejskiego, a dotyczący zwyżki kosztów, dopłat z budżetu do transportu miejskiego, cen taryfowych oraz ograniczenia samozaspokojenia podróży po mieście samochodem osobowym. Celem artykułu jest wskazanie możliwości rozwiązania dwóch istotnych problemów: jak zwiększyć przychody, aby ograniczyć kwoty dopłat z budżetu do publicznego transportu zbiorowego oraz jak zwiększać podaż, aby zachować względną równowagę z popytem?

Dla udzielenia odpowiedzi na tak postawione pytania, przedstawiono metodykę ustalania podaży usług publicznego transportu zbiorowego, opartą na podstawowych kategoriach ekonomicznych i wytycznych teorii ekonomii.  Na wstępie rozważań ustalone zostały zależności pomiędzy kosztami stałymi, zmiennymi a przychodami. Podane zależności pozwalają przewidywać jak wzrosną dopłaty z budżetu miasta przy wzroście podaży. Zaprezentowany został wpływ elastyczności cenowej popytu na przychody ze sprzedaży biletów. Opisane zostały walory wyższej wartości przemieszczania się własnym samochodem w kontekście wartości usługi realizowanej przez publiczny transport zbiorowy.  Osoby – prosumenci – uznają, że ich sposób samozaspokojenia przemieszczania się po mieście ma większą dla nich wartość, niż znacznie niższa cenowo usługa publicznego transportu zbiorowego. Niska cena taryfowa substytucyjnej usługi nie jest parametrem zachęcającym osoby do ograniczenia podróży samochodem osobowym na obszarze miasta. Zmiana ceny taryfowej na wyższą nie wpływa istotnie na spadek popytu, a zwiększa przychody. Koniecznością jest ograniczenie wartości samozaspokojenia przemieszczania się samochodem osobowym po mieście. Obok podnoszenia wartości usług publicznego transportu zbiorowego to sposób na zwiększenie popytu. Podaż z kolei powinna być zawsze większa od popytu. 

Leszek Kornalewski,  Jacek Malasek: Analiza skuteczności metod poprawy miejskich zachowań komunikacyjnych

Streszczenie:  Udział emisji gazów cieplarnianych ciągle rośnie, podczas gdy realizacja celu środowiskowego Unii Europejskiej wymaga ich ograniczenia do roku 2050 aż o 80% (w stosunku do emisji z roku 1990), a sektor transportu generuje 23% emisji CO2. Trwają starania o nakłonienie kierowców do zmiany zachowań komunikacyjnych i korzystanie w większym stopniu z bardziej ekologicznych środków transportu. Wzrost efektywności tych działań wymaga jednak dalszych badań nad skutecznością różnych metod wdrażania polityki transportu zrównoważonego. Celem badawczym projektu Step-by-Step była identyfikacja najbardziej skutecznych działań podejmowanych w miastach europejskich, z uwzględnieniem wszelkich różnic strukturalnych i kulturowych, wpływających na zachowania komunikacyjne mieszkańców. 31 analizowanych działań uszeregowano w czterech kategoriach obejmujących różne metody oddziaływania: poprzez promocję transportu zbiorowego, nakłanianie do rzadszego korzystania z samochodu, promocję środków transportu bardziej przyjaznych środowisku i konsekwentną realizację założeń przyjętej przez miasto polityki transportowej. W artykule przedstawiono dziewięć metod poprawy miejskich zachowań komunikacyjnych, uznanych za najciekawsze, innowacyjne i najbardziej skuteczne.

Maciej Michnej,  Tomasz Zwoliński: Współpraca instytucjonalna i angażowanie społeczeństwa jako elementy planowania zrównoważonej mobilności miejskiej

Streszczenie: Szacuje się, że do 2050 roku liczba mieszkańców miast wzrośnie do około 6 miliardów, tymczasem już dziś około 80%  Europejczyków żyje na obszarach miejskich.  Popularne wśród architektów hasło „miasta dla ludzi” w kontekście nieustannego wzrostu liczby mieszkańców miast zaczyna nabierać szerszego znaczenia. W związku z tym zachodzi konieczność bliższego przyjrzenia się relacjom między planowaniem zrównoważonej mobilności, a jakością życia mieszkańców określaną m.in. przez swobodę poruszania się kiedy, gdzie i jak chcą – niezależnie od wieku, dochodów czy stanu zdrowia. Niniejszy artykuł przedstawia  założenia metodologiczne nowej koncepcji planowania zrównoważonej mobilności miejskiej, która w kontraście do tradycyjnego podejścia opiera się głównie na zaangażowaniu obywateli/interesariuszy oraz współpracy instytucjonalnej pomiędzy różnymi poziomami władz i zarządów oraz pomiędzy sąsiadującymi gminami. Autorzy przybliżyli na podstawie działań podejmowanych przez Gminę Miejską Kraków przykłady związane ze zwiększeniem partycypacji społecznej w planowaniu transportu oraz przykłady współpracy instytucjonalnej, która jest realizowana m.in. przez zespoły zadaniowe, powoływane w Urzędzie Miasta Krakowa na podstawie wniosków, wynikających z merytorycznych i uzasadnionych potrzeb.

Kędzior Rafał,  Bryniarska Zofia: Informacja pasażerska w publicznym transporcie zbiorowym

Streszczenie: Informacja pasażerska w komunikacji zbiorowej w dzisiejszych czasach to nie tylko tradycyjny rozkład jazdy umożliwiający sprawdzenie godzin odjazdów pojazdów poszczególnych linii z przystanków. Ciągły rozwój nowych technologii powoduje, że informacja pasażerska staje się nawigatorem towarzyszącym podróżnemu przez całą drogę i na bieżąco dostarcza niezbędnych informacji oraz istotnych wskazówek, aby pasażer mógł bez przeszkód dotrzeć do celu podróży. W sytuacji, gdy dominuje udział transportu indywidualnego, należy zwrócić szczególną uwagę na sposób przekazu i formę informacji pasażerskiej, aby klient czuł się bezpiecznie i miał pewność dotarcia do celu. Informacja pasażerska musi być jednocześnie zachętą do skorzystania z publicznego transportu zbiorowego. W artykule przedstawiono pojęcie informacji pasażerskiej, różne metody oraz formy przekazu na poszczególnych etapach podróży, czyli podczas jej planowania, podczas realizowania i po jej zakończeniu. Zaprezentowano także wyniki badania marketingowego przeprowadzonego na przystankach komunikacji miejskiej w Krakowie. Celem badania była ocena poziomu informacji pasażerskiej w Krakowie na podstawie opinii użytkowników komunikacji miejskiej. Przedstawiono ocenę jakości informacji dostępnej na etapie planowania podróży, na przystankach i w pojazdach. Wskazano również źródła i rodzaje informacji najczęściej wykorzystywanych i najistotniejszych dla pasażerów oraz propozycje usprawnienia zakresu informacji i sposobów jej przekazywania.