W dniu 15 września 2016 roku odbyła się Międzynarodowa Jubileuszowa Konferencja Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia nt. „Stowarzyszenia i Organizacje NGO na rzecz zrównoważonej mobilności”. Obrady odbyły się w Sali Obrad Urzędu Miasta Krakowa przy pl. Wszystkich Świętych. W konferencji wzięło udział 64 uczestników. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji RP Oddział w Krakowie zorganizował konferencję przy współudziale Urzędu Miasta Krakowa, Zakładu Transportu Politechniki Krakowskiej oraz Małopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Krakowie.

Wraz z rozpoczęciem konferencji, głos zabrali przedstawiciele organizatorów konferencji oraz zaproszeni goście:

        Z ramienia Urzędu Miasta konferencję otworzył Prezydent Miasta, prof. Jacek Majchrowski. W krótkim przemówieniu powitał gości oraz wyraził podziękowania za zainteresowanie konferencją, która zgromadziła osoby z różnych środowisk branży transportowej – nauki, praktyki a także organizacji pozarządowych.

         W kolejnym przemówieniu Prezes Zarządu Krajowego SITK prof. Janusz Dyduch przedstawił potencjał Stowarzyszenia, które jako twór ogólnopolski obchodzi, wraz z kilkoma oddziałami w kraju, swoje 70-lecie.

         Prezes Oddziału SITK RP w Krakowie, prof. Lidia Żakowska przywitała wszystkich uczestników konferencji, w szczególności Tadeusza Trzmiela, wiceprezydenta Miasta Krakowa, bez którego wsparcia zarówno ta konferencja, jak i inne przedsięwzięcia SITK nie mogłyby mieć powodzenia. Prezes Lidia Żakowska powitała również przybyłych przedstawicieli Politechniki Krakowskiej – J.M. Rektora Jana Kaziora oraz dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej Andrzeja Szaratę oraz Przewodniczącego MOIIB dr Stanisława Karczmarczyka. Powitała również dwóch profesorów, którzy swoje życie i kariery poświęcili transportowi – Profesora Andrzeja Rudnickiego, guru od spraw transportu w miastach oraz Profesora Wiesława Starowicza – Prezesa Honorowego Stowarzyszenia, piastującego przez wiele lat funkcję prezesa Oddziału w Krakowie. W swoim wystąpieniu nie zapomniała również o gościach z zagranicy, którzy w trakcie konferencji będą prezentować doświadczenia zagraniczne w zakresie kształtowania zrównoważonej mobilności: Panią Prezes Swiss Engineering Geneva – Yvette Ramos, Profesora socjologii transportu Ralfa Rissera  oraz psychologa transportu dr Christine Chaloupka z Wiednia, a także gości z Azji, panią Prezes Stowarzyszenia WISE z New Delhi (Indie) Sangeete Wij oraz panią Wiceprezes Science Studio Marie, Mizue Y. Kissho z Tokio (Japonia), które przedstawiły uczestnikom konferencji bardziej orientalne doświadczenia. Pani Prezes powitała i przedstawiła również pracowników Zakładu Transportu z Wydziału Inżynierii Lądowej PK, którzy aktywnie włączyli się w organizację konferencji.

         W kolejnym wystąpieniu dr Stanisław Karczmarczyk (Przewodniczący MOIIB) podziękował za zaproszenie oraz opowiedział po krótce o wadze wymiany wiedzy i doświadczeń na temat transportu między różnymi środowiskami inżynierów przez wzgląd na zwiększające się potrzeby związane z przemieszczaniem się. Przywołał tutaj  rozwiązania z zakresu sterowania ruchem, które to mogą wpływać pozytywnie na środowisko i wspierać działania proekologiczne. Dr. Karczmarczyk wyraził uznanie dla tematyki konferencji i przyznał, że jego organizacja, jako samorząd zajmujący się doskonaleniem zawodowym inżynierów, wspierać będzie tego rodzaju inicjatywy. Z zaproszonych gości głos zabrał dr Andrzej Tombiński, Wiceprezes EFPSNT Europejskiej Federacji Polonijnych Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych.  Przedstawił on działalność Stowarzyszeń Polskich Inżynierów na obczyźnie, które mają wieloletnią tradycję w integrowaniu polonijnych środowisk inżynierskich, reprezentowaniu tych środowisk wobec władz innych krajów i udzielania różnego rodzaju wsparcia. W kontekście zrównoważonego rozwoju transportu Federacja organizuje również konferencje międzynarodowe, w tym traktujące o bezpieczeństwie ruchu drogowego czy ochronie środowiska. Prezes podziękował za zaproszenie oraz życzył udanej konferencji.

Na zakończenie wystąpień głos ponownie zabrała prof. Lidia Żakowska, prezes Oddziału w Krakowie, aby zaprosić Yvette Ramos (prezes SE Geneva), oraz Janusza Duducha (prezesa Zarządu Krajowego SITK) do podpisania trójstronnej umowy o współpracy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP  ze Stowarzyszeniem Swiss Engineering Geneva. Po złożeniu podpisów na porozumieniu głos zabrała Yvette Ramos, dziękując za dotychczasową i wyrażając nadzieję na dalszą owocną współpracę między SITK a jej Stowarzyszeniem, które w 2011 roku obchodziło 100 rocznicę działalności.

Po przerwie kawowej rozpoczęła się I sesja, którą poprowadziły wspólnie dr inż. Aleksandra Ciastoń-Ciulkin oraz prof. Lidia Żakowska. W sesji I swoje referaty wygłosili:

• Jarosław Zaborski (przygotowane wspólnie z prof. Januszem Dyduchem wystąpienie pt. „Założenia budowy inteligentnego miasta”),
• Yvette Ramos, Prezes SWISS ENGINEERING, która przedstawiła referat pt. „Strategie na rzecz inteligentnej mobilności, perspektywa widzenia 4.0”,
• Ralf Risser oraz Christine Chaloupka – psychologowie transportu z Wiednia,  zaprezentowali referat pt. „Ruch pieszy w mieście – rozwój infrastruktury dla ruchu pieszego w Wiedniu (Austria),
• Aleksandra Ciastoń-Ciulkin z Politechniki Krakowskiej przedstawiła przygotowany w zespole z Sabiną Puławską-Obiedowską referat pt. „Krakowski Oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej w kształtowaniu zrównoważonej mobilności w miastach”.

Po wystąpieniach  współprowadząca sesję Prof. Lidia Żakowska zaproponowała  powołanie komisji wnioskowej Konferencji, w skład której weszli prof. Andrzej Zalewski oraz dr inż. Dariusz Grzesica. Rozpoczęła się dyskusja, w której jako pierwsza zabrała głos dr inż. Ewa Wolniewicz-Warska, Członkini Rady Izby Informatyki i Telekomunikacji z siedzibą w Warszawie – Przewodnicząca Komitetu Inteligentne Systemy Transportowe. Wyróżniła ona dwa główne zadania, przed jakimi stoją obecnie stowarzyszenia działające na rzecz zrównoważonej mobilności: pomoc w przetestowaniu, wypróbowaniu nowych rozwiązań technologicznych a także identyfikacja barier prawnych i pomoc w ich przezwyciężaniu. Polskie prawo odbiega od standardów europejskich, stąd konieczność ograniczenia transportu indywidualnego, sprawnej kontroli czyli dopasowania prawa do tego co przynosi technologii. Następnie głos zabrała Lidia Żakowska, która przedstawiła nadzieję, że rozpoczęta debata na temat roli organizacji pozarządowych i stowarzyszeń branżowych na rzecz zrównoważonej mobilności w miastach będzie dalej kontynuowana, gdyż rola organizacji non-profit jest znacząca. Przedstawiła oczekiwania, jakie organizatorzy posiadają w kwestii zagadnień dla debaty, a wśród nich wymieniła: 

• porównanie uwarunkowań prawnych i organizacyjnych NGO oraz możliwości wspomagania miast w wdrażaniu zrównoważonego transportu
• perspektywy NGO i stowarzyszeń inżynierskich w rozwiązywaniu społecznych problemów zatłoczonych miast
• prezentacja najlepszych praktyk z Polski, Europy i z innych kontynentów
• rola organizacji kobiet w inżynierii i w transporcie w edukacji społeczeństw na rzecz zrównoważonego rozwoju
• współpraca międzynarodowa dla sukcesu działalności ruchu stowarzyszeniowego w erze globalizacji i w społeczeństwach informatycznych.

W czasie dyskusji na zakończenie sesji I wagę poruszanych problemów pokreślili również prof. Janusz Dyduch, Prezes SITK RP ZK oraz Sangeeta Wij, Prezes WISE India, która zaprosiła również do uczestnictwa w konferencji WFEO, Światowej Federacji Organizacji Inżynierskich w New Delhi w 2017 r.

Po zakończeniu dyskusji programowej, uczestnicy mogli kontynuować wymianę poglądów w przerwie kawowej, w czasie której mogli zapoznać się również z posterem dr inż. Katarzyny Gdowskiej (AGH) nt. Wybranych projektów na rzecz zrównoważonej mobilności miejskiej w rosyjskich miastach.

Drugą sesję konferencji poprowadził Łukasz Franek, Zastępca Dyrektora ZIKiT ds. Transportu w Krakowie, będący równocześnie członkiem SITK. W tej sesji swoje referaty zaprezentowali:

• Sangeeta Wij: Wyzwania w zakresie poprawy mobilności miejskiej w Indiach, 
• Mizue Y. KISSHO: Marie Skłodowska-Curie jako innowatorka i wzór do naśladowania w świecie,
• Anton Pashkevich (Politechnika Krakowska – referat we współautorstwie z zespołem: Anastasiya Shevtsova, Ivan Novikov – Belgorod State Technological University): Poprawa bezpieczeństwa ruchu dla grupy ludności o ograniczonej sprawności ruchowej na przykładzie organizacji pozarządowych w aglomeracji Belgorod,
• Andrzej Zalewski (Katolicki Uniwersytet Lubelski wraz ze współautorką Marią Stryblińską – Politechnika Warszawska): Rola Europejskiej Federacji Cyklistów w rozwoju zrównoważonej mobilności

Po wystąpieniach, prowadzący sesję Łukasz Franek zachęcił wszystkich uczestników do dyskusji. Wśród wielu głosów płynących z sali, na szczególną uwagę zasługują głosy prof. Wiesława Starowicza, prof. Andrzeja Zalewskiego, prof. Ralfa Rissera, Sangeety Wij, Sylvii Kegel oraz Zygmunta Fury, które znalazły odzwierciedlenie w zapisach Komisji Wnioskowej. Wśród wniesionych wniosków ogólnych można wymienić postulaty (szczegółowy wykaz postulatów i wniosków znajduje się w Sprawozdaniu Komisji Wnioskowej):

• zwiększenie współpracy organizacji NGO i różnych środowisk w zakresie kształtowania mobilności zrównoważonej,
• wdrażanie innowacji technologicznych w zakresie rozwiązań mobilności zrównoważonej,
• odpowiednie wykorzystywanie zasobów przestrzeni i energii,
• konieczność zdefiniowania i określenia znaczenia pojęć dotyczących zrównoważonej mobilności w celu jednoznacznej ich interpretacji przez różne środowiska i społeczeństwo.  

Po zakończeniu dyskusji programowej i zdefiniowaniu wniosków końcowych, uczestnicy Konferencji poproszeni zostali o przejście do hallu parteru Urzędu Miasta, gdzie nastąpiło uroczyste otwarcie Wystawy Jubileuszowej pt. „70 lat mobilności w Krakowie” przez jej Kustosza, Tadeusza Trzmiela, Wiceprezydenta Miasta Krakowa.

Opracowanie:

Sabina Puławska-Obiedowska

Aleksandra Ciastoń-Ciulkin

Lidia Żakowska

Sprawozdanie Komisji Wnioskowej

z konferencji „Stowarzyszenia i Organizacje NGO dla zrównoważonej mobilności” organizowanej w ramach Jubileuszu 70-lecia działalności Krakowskiego Oddziału SITK RP, a poświęconej wybranym zagadnieniom dotyczącym roli stowarzyszeń i organizacji pozarządowych w kształtowaniu  zrównoważonej mobilności w miastach.

Odbyta konferencja potwierdziła znaczącą rolę stowarzyszeń  i organizacji pozarządowych w rozwoju zrównoważonej mobilności. W skali kraju ważna rola w tym względzie przypada również Oddziałowi Krakowskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP, które prowadzi liczne i różnorodne działania o zasięgu krajowym w tym kierunku od wielu lat. Szczególne znaczenie ma działalność edukacyjna: organizowane konferencje i seminaria oraz działalność wydawnicza, które pozytywnie wpływają na kształtowanie się świadomości zrównoważonej mobilności w środowisku inżynierów i techników komunikacji, jak również społeczeństwa kraju. Konferencja potwierdziła również konieczność dalszych i systematycznych działań w tym względzie.

W wyniku dyskusji programowej konferencji do komisji wnioskowej napłynęła znacząca ilość wniosków, które można przydzielić do dwóch grup:

• wnioski ogólne – wyznaczające kierunki działań organizacji NGO dla rozwoju dobrych praktyk zwiększenia mobilności w mieście w perspektywie długookresowej,
• wnioski szczegółowe – wnioski o charakterze doraźnych działań, dotyczące wybranego aspektu oddziaływania organizacji NGO w kontekście zrównoważonej mobilności.

Zarówno wnioski szczegółowe, jak i ogólne stanowią cenne źródło informacji o konieczności wprowadzenia zmian lub zastosowania dobrych praktyk, aby przemieszczanie ludności miast i aglomeracji odbywało się w sposób jak najszybszy i najbardziej efektywny, przy jednoczesnym ograniczaniu uciążliwości środowiskowych. Wnioski te są z jednej strony doprecyzowaniem zagadnień poruszanych w czasie konferencji, z drugiej zaś stanowią uzupełnienie tego, co nie zostało na niej poruszone.

Wnioski ogólne

Postuluje się:

• zwiększenie działań integracyjnych środowisk twórczych, w tym architektów i planistów przestrzennych,
• większa współpraca organizacji NGO w zakresie kształtowania mobilności zrównoważonej,
• wdrożenie innowacji technologicznych w zakresie rozwiązań mobilności zrównoważonej,
• w kontekście planowania przestrzennego, przeznaczenie rezerw terenu pod przyszłe rozwiązania komunikacyjne,
• oddziaływanie na energię i jej efektywne wykorzystanie,
• dążenie do interdyscyplinarnego podejścia w rozwiązywaniu problemów komunikacyjnych organizacji NGO, skupiających zarówno przemysł, administrację, jak i użytkowników,
• określenie roli jaką organizacje NGO odgrywają w kształtowaniu zrównoważonej mobilności miasta, uwzględniające kwestie techniczno-organizacyjne oraz społeczno-ekonomiczne wynikające z potrzeb przemieszczania się ludności,
• zwiększenie roli organizacji NGO w kształtowaniu świadomości społeczeństwa na rzecz zrównoważonej mobilności,
• konieczność zdefiniowania i określenia znaczenia pojęć dotyczących zrównoważonej mobilności, aby społeczeństwo i wszyscy zainteresowani jednoznacznie je odczytywali.

Wnioski szczegółowe

Postuluje się:

• wykorzystanie roweru i przemieszczeń pieszych w aglomeracjach i miastach,
• stworzenie parkingów dla rodziców z dziećmi przed obiektami handlowymi itp.,
• stworzenie w stowarzyszeniu naukowo – technicznym  SITK RP platformy internetowej do wymiany poglądów w zakresie mobilności zrównoważonej,
• podjęcie działań na rzecz przestrzegania ograniczeń prędkości w mieście i ich egzekwowanie przez organy do tego upoważnione,
• dostosowanie obiektów dla potrzeb mieszkańców (budowa toalet, mebli ulicznych).

Wśród przedstawionych wniosków dominują ogólne. Na tej podstawie można stwierdzić, że działania doraźne, zwiększające mobilność w mieście, spełniają oczekiwania uczestników konferencji, natomiast istnieje potrzeba zwiększenia działań długookresowych realizowanych w szerszym kontekście, czyli uwzględniające nie tylko organizacje NGO i współpracę pomiędzy nimi, ale również podmioty administracji publicznej, przemysł oraz lokalną społeczność. 

Skład Komisji Wnioskowej

dr hab.inż. Andrzej Zalewski, prof. PW

dr inż. Dariusz Grzesica

12►