Naumov, Andrzej Szarata, Hanna Vasiutina

Krajowy model ciężarowego transportu drogowego na podstawie wyników badań TD-E

Streszczenie. Modele symulacyjne systemów transportowych są kluczowym narzędziem do rozwiązywania wielu zagadnień z zakresu zarządzania tymi systemami. Metodologie tworzenia tych modeli wykorzystują zestawy danych zarówno o infrastrukturze transportowej, jak i o popycie na dostawę towarów lub przewozy pasażerów, jednak w tym zakresie wiele czynników uwzględniano na podstawie przypuszczeń z powodu złożoności modelowanych obiektów. W niniejszym artykule opisano podejście do modelowania systemu przewozów towarowych transportem drogowym w skali całej Polski, w oparciu o dane uzyskiwane przez Główny Urząd Statystyczny na podstawie badania TD-E. Takie podejście pozwala uniknąć wielu przypuszczeń dotyczących popytu na przewozy towarowe, ponieważ parametry tego popytu są oszacowywane w oparciu o próbkę reprezentującą populację generalną – zbiór wszystkich podmiotów gospodarczych kraju generujących ruch towarowy. Podstawowe procedury w opracowanym podejściu do modelowania systemu transportu towarowego zaimplementowano w postaci skryptów w języku Python. W wyniku wykorzystania proponowanej metodologii uzyskano model ciężarowego transportu drogowego w skali całego kraju na podstawie danych badania TD-E z roku 2018. Ocenę adekwatności opracowanego modelu przeprowadzono w oparciu o wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu z roku 2015 na podstawie współczynnika determinacji jako miary jakości. Uzyskany model charakteryzuje się zadowalającą jakością (wartość współczynnika determinacji wyniosła 0.62), która może być poprawiona po kalibracji funkcji oporu przestrzeni oraz udoskonalenia procedury rozkładu ruchu na sieć drogową.

Słowa kluczowe: transport drogowy ładunków, badania ruchu, model symulacyjny

Krystian Birr

Metodyka pozyskiwania danych BIG DATA z telefonii komórkowej i możliwości ich wykorzystania w modelowaniu podróży

Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie przykładowych możliwych źródeł danych o wielkim wolumenie (Big Data) ze szczególnym uwzględnieniem metody pozyskania danych z telefonii komórkowej – kart SIM oraz potencjału ich wykorzystania w modelowaniu podróży na poziomie makroskopowym. Na podstawie doświadczeń zdobytych podczas zakupu danych typu big data od kilku dostawców dla jednostek samorządowych w województwie pomorskim opisano najważniejsze zagadnienia metodyczne związane problematyką pozyskania i weryfikacji danych Big Data o rozmieszczeniu i przemieszczeniach ludności.

Słowa kluczowe: ruch drogowy, Big Data, modelowanie podróży

Konrad Biszko, Jacek Oskarbski

Modelowanie emisji z wykorzystaniem symulacji mikroskopowych

Streszczenie: W artykule poruszono zagadnienia związane z modelowaniem emisji spalin z wykorzystaniem mikroskopowych symulacji ruchu drogowego. Celem pracy było opracowanie modelu ruchu, na podstawie którego możliwe jest obliczenie emisji z pojazdów z uwzględnieniem typu skrzyżowania oraz wartości natężeń ruchu. W artykule skupiono się na wartościach zużycia paliwa i emisji dwutlenku węgla. Przeanalizowano literaturę w zakresie czynników wpływających na emisję, które zależne są od człowieka, pojazdu i infrastruktury. Dokonano przeglądu matematycznych modeli pozwalających na obliczenie wartości chwilowych, często związanych ze zużyciem paliwa, które stanowią podstawę do oszacowania emisji. Wybrany model został zaimplementowany do modułu oprogramowania mikrosymulacyjnego w celu analizy wielkości emisji, w zależności od natężenia ruchu na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym i skrzyżowaniu z pierwszeństwem przejazdu. Przedstawiono wyniki badań z uwzględnieniem wariantów modeli sieci obejmujących jedynie dojazd i przejazd przez skrzyżowanie oraz niezależnie uwzględniających rozpędzanie pojazdów za skrzyżowaniem. W końcowym fragmencie artykułu objęto dyskusją wybrane założenia, możliwe do uwzględnienia w analizach i mające wpływ na osiągnięte wyniki, omówiono kwestie dokładności modelu oraz zaproponowano rozwiązania pozwalające na zwiększenie poziomu szczegółowości osiąganych wyników.

Słowa kluczowe: modelowanie ruchu, modelowanie emisji spalin, emisja dwutlenku węgla

Robert Kruk, Przemysław Brona

Wartości dodane gałęzi gospodarki jako czynniki determinujące zmiany w przewozach poszczególnych grup ładunków

Streszczenie: W artykule przedstawiono metodykę prognozowania przewozów towarowych kolejowych i drogowych w oparciu o wskaźniki makroekonomiczne, jakimi są wartości dodane poszczególnych gałęzi gospodarki. Wielkości wartości dodanych określają rolę danej gałęzi gospodarki w tworzeniu PKB. W przypadku gałęzi gospodarki uznanych za transportochłonne, mogą określać również zapotrzebowanie na przewozy poszczególnych grup ładunków. Istnieje możliwość prognozowania rocznych przewozów towarowych w rozpatrywanym horyzoncie czasowym w oparciu o szacunkowe wskaźniki zmian przewozów, w zależności od oszacowanych zmian wielkości wartości dodanej poszczególnych gałęzi transportu określonych jako transportochłonne, przy czym zmiany przewozów transportem lądowym są określane oddzielnie dla zdefiniowanych grup ładunków w zależności od przyporządkowanych im gałęzi gospodarki. Przewozy towarowe transportem kolejowym w danym roku, w poszczególnych grupach ładunków, zostały określane jako udział transportu kolejowego w przewozach towarowych transportem lądowym. Wskaźniki udziału transportu kolejowego są również funkcją zmian wielkości wartości dodanych poszczególnych gałęzi gospodarki. W artykule przedstawiono także metodykę określania funkcji elastyczności, zarówno dla zmian przewozów w poszczególnych grupach ładunków, jak również udziału transportu kolejowego w przewozach towarowych transportem lądowym. Metoda może być wykorzystana przy opracowaniu prognoz na cele dokumentacji studialnej dotyczącej infrastruktury transportowej.

Słowa kluczowe: transport, transport kolejowy, przewozy ładunków, prognozy przewozowe