W dniu 02 grudnia 2020 roku odbyła się dziewiętnasta edycja Konferencji Naukowo-Technicznej nt.: „Nowoczesne technologie i systemy zarządzania w transporcie szynowym NOVKOL 2020” zorganizowana w formie wydarzenia online na platformie Zoom. Organizatorem konferencji było SITK RP Oddział w Krakowie we współpracy z Krajową Sekcją Kolejową SITK RP, Katedrą Dróg, Kolei i Inżynierii Ruchu Politechniki Krakowskiej, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i Małopolską Okręgową Izbą Inżynierów Budownictwa w Krakowie.

Początkowo konferencja planowana była jak co roku w Zakopanem, w dniach 02-04 grudnia br., jednak z uwagi na dynamiczny rozwój sytuacji pandemicznej Covid-19, w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo uczestników, organizatorzy zrezygnowali z organizacji stacjonarnej trzydniowej konferencji i zaproponowali bezpieczne rozwiązanie umożliwiające spotkanie online z ciekawym programem merytorycznym.

Wydarzenie odbyło się pod Patronatem Honorowym, którego udzielili: Andrzej Adamczyk – Minister Infrastruktury, Witold Kozłowski – Marszałek Województwa Małopolskiego, Ignacy Góra – Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, Krzysztof Mamiński – Prezes Zarządu PKP S.A., Ireneusz Merchel – Prezes Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Adam Wielądek – Honorowy Przewodniczący UIC, Andrzej Gołaszewski – Prezes Honorowy SITK RP Senior, Janusz Dyduch – Prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP.

W pracach Rady Naukowej konferencji uczestniczyli: prof. dr hab. inż. Danuta Bryja (Politechnika Wrocławska), prof. dr hab. inż. Włodzimierz Czyczuła (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Juliusz Engelhardt (Uniwersytet Szczeciński), prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Kazimierz Kłosek (Politechnika Śląska), prof. dr hab. inż. Władysław Koc (Politechnika Gdańska), dr inż. Andrzej Kochan (Politechnika Warszawska), prof. dr hab. Piotr Kozioł (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Marek Krużyński (Politechnika Wrocławska), dr inż. Andrzej Massel (Instytut Kolejnictwa), prof. dr hab. inż. Waldemar Nowakowski (Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny), prof. dr hab. inż. Elżbieta Pilecka (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Marek Sitarz (Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej), prof. dr hab. inż. Wiesław Starowicz (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata (Politechnika Krakowska), prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie), prof. dr hab. inż. Kazimierz Towpik (Politechnika Warszawska), prof. dr hab. Paweł Wajda (Adwokat) Of Counsel Baker & McKenzie Krzyzowski i Wspolnicy sp.k., dr inż. Andrzej Żurkowski (Instytut Kolejnictwa).

Komitet Organizacyjny pracował w następującym składzie: Józefa Majerczak –Przewodnicząca,  Janina Mrowińska – Sekretarz organizacyjny i członkowie: Marek Błeszyński, Jerzy Hydzik, Teresa Jaszczyszyn, Anna Karpierz, Sergiusz Lisowski, Zbigniew Marzec, Karol Nędza, Sabina Puławska-Obiedowska, Stanisław Waligóra, Józef Wieczorek i Włodzimierz Żmuda.

Patronatem Medialnym Konferencję objęli: Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, Przegląd Komunikacyjny, Technika Transportu Szynowego oraz Transport Miejski i Regionalny.

Tematyka poruszana na konferencji obejmowała w szczególności zagadnienia dotyczące nowoczesnych technologii w projektowaniu, budowie, utrzymaniu, diagnostyce i eksploatacji infrastruktury szynowej oraz taboru szynowego do przewozu osób i rzeczy. Szczególną uwagę poświęcono następującym zagadnieniom:

• Inwestycje kolejowe w obliczu nowej rzeczywistości gospodarczej w Polsce i Unii Europejskiej – szanse i zagrożenia. Pandemia impulsem zmian organizacyjnych.
• Doświadczenia z przygotowania i realizacji inwestycji kolejowych w ostatniej dekadzie i rekomendacje na lata 2021-2027.
• Najnowsze modele projektowania, realizacji i zarządzania infrastrukturą, w tym BIM.
• Certyfikacja i dopuszczenia do eksploatacji podsystemów strukturalnych wynikających z interoperacyjności.
• Nowa jakość i rozwój procesów utrzymania infrastruktury na zmodernizowanych liniach kolejowych – w szczególności z V=160 km/h i więcej – utrzymanie prewencyjne, a nie awaryjne.
• Rozwój transportu szynowego Polsce, w miastach i regionach zintegrowany z innymi gałęziami transportu.
• Kolej XXI wieku – możliwości finansowania zewnętrznego prac badawczo-rozwojowych i innowacji ze środków instytucji finansujących granty badawcze (np. NCBiR).

Konferencja zgromadziła 212 osób. Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele: spółek Grupy PKP S.A., uczelni wyższych, Instytutu Kolejnictwa, firm projektowych, produkcyjnych i wykonawczych z Polski, Bułgarii, Niemiec i Szwajcarii zajmujących się problematyką wdrażania nowych technologii na kolei.

Artykuły przygotowane na konferencję zostały opublikowane w Zeszytach Naukowo-Technicznych SITK RP Oddział w Krakowie, seria: Materiały Konferencyjne, Zeszyt Nr 2(121)/2020 (343 strony) zawierający 7 artykułów recenzowanych, 5 referatów i prezentacji wygłoszonych na konferencji i  5 prezentacji – Cyfrowa kolej.

Większość dotychczas organizowanych edycji konferencji – a było ich osiemnaście, odbyło się w Zakopanem, w pięknej zimowej scenerii, liczni uczestnicy mieli wspaniałe warunki do obrad merytorycznych, gorących dyskusji, integracji, wypracowywano wnioski poruszające najbardziej “gorące” w środowisku tematy. Konferencja zawsze była ogromnym przedsięwzięciem logistycznym i bardzo ważnym wydarzeniem dla branży. XIX. edycja konferencji była jednak odmienna od wszystkich dotychczasowych, rok 2020 zapisze się w historii jako rok pandemii koronawirusa, który miał także wpływ na organizację naszego wydarzenia. Konferencja przybrała formę webinarium, przenosząc się w całości do sieci internetowej. Została nieco zmieniona dotychczasowa formuła – wydarzenie odbyło się w ciągu jednego dnia, w którym wydzielono część otwierającą i trzy sesje tematyczne.

Pomimo zupełnie nowej formy konferencja nie zmieniła swoich celów i podobnie jak w latach ubiegłych była platformą wymiany wiedzy, poglądów oraz doświadczeń związanych z nowoczesnymi technologiami w projektowaniu, budowie, utrzymaniu, zarządzaniu, diagnostyce oraz eksploatacji infrastruktury szynowej – ale także w szerszym kontekście – z inwestycjami, w których transport i infrastruktura szynowa odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym kraju. Tegoroczna konferencja obejmowała trzy główne bloki tematyczne: inwestycje w transporcie szynowym, sterowanie ruchem kolejowym oraz zagadnienia związane z infrastrukturą transportu szynowego. Spośród wszystkich tematów największą reprezentację miały te związane ze sterowaniem ruchem kolejowym, ale nie zabrakło wystąpień związanych z nawierzchnią szynową, w tym z technologiami jej utrzymania i modernizacją. Bardzo popularnym tematem okazała się niezwykle wyczekiwana budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego. Mówiono także o aktualnych oraz planowanych inwestycjach zarządcy sieci linii kolejowych w Polsce. Wśród zaprezentowanych wystąpień znalazły się zagadnienia związane z bardzo dynamicznie rozwijającą się technologią BIM. Na tegorocznej konferencji nie mogło zabraknąć odniesień do sytuacji związanej z pandemią koronawirusa, w ramach których poruszono tematy zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwach oraz wpływu na transport kolejowy.

Uroczystego otwarcia konferencji i powitania gości dokonała Józefa Majerczak – Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Konferencji i Prezes SITK RP Oddział w Krakowie. Spośród zaproszonych gości jako pierwszy głos zabrał Ignacy Góra – Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, który zachęcił uczestników konferencji do dyskusji na temat nowoczesnych technologii poprawiających bezpieczeństwo, w szczególności na przejazdach kolejowo-drogowych. Swoją obecnością konferencję zaszczycił Prezes Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – Ireneusz Merchel, który przedstawił informacje o postępach w realizacji projektów inwestycyjnych prowadzonych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., a także o działaniach związanych z najbliższymi planami Zarządcy narodowej sieci linii kolejowych. Swoją prezentację na otwarciu miał także minister Adam Wielądek – Honorowy przewodniczący UIC, który swoje wystąpienie odniósł do sytuacji związanej z wpływem pandemii na transport kolejowy w Polsce. W imieniu Zarządu Krajowego SITK RP głos zabrał Prezes Honorowy – Wiesław Starowicz.

Pierwsza sesja, której przewodniczył profesor Juliusz Engelhardt związana była z inwestycjami w transporcie szynowym, w szczególności dominującym tematem okazały się zagadnienia związane z planowaną budową Centralnego Portu Komunikacyjnego. Jako pierwszy głos zabrał przedstawiciel Urzędu Transportu Kolejowego – mgr inż. Jan Siudecki, który prezentował informacje o przebiegu procesu oceny zgodności wyrobów i inwestycji liniowych na kolei, omawiając także relacje: wykonawca – inwestor, wykonawca – jednostka oceniająca, wykonawca – Prezes UTK. Reprezentujący Centralny Port Komunikacyjny – mgr inż. Aleksander Wołowiec przybliżył plany związane z realizacją CPK, w szczególności zwracając uwagę na komponent kolejowy, jako element niezwykle ważny w całym przedsięwzięciu. Mowa była także o wpływie budowy CPK na polską gospodarkę, jako kole zamachowym zrównoważonego rozwoju państwa. O Centralnym Porcie Komunikacyjnych mówił także profesor Juliusz Engelhardt z Uniwersytetu Szczecińskiego, który przybliżył genezę powstania oraz dotychczasowe projekty budowy nowych linii kolejowych dużych prędkości, związanych z koncepcją budowy CPK w Polsce, a także odniósł się do aktualnych projektów. Kontynuacją tematu CPK było wystąpienie mgr inż. Zbigniewa Szafrańskiego, który w imieniu inż. Roumena Markowa z Bułgarii mówił o planach realizacji korytarza TEN-T: Morze Egejskie – Bałtyk, jego powiązaniu z Centralnym Portem Komunikacyjnym wraz z korzyściami płynącymi z tej inwestycji. Bardzo interesujące wystąpienie było autorstwa mgr inż. Sebastiana Motyla z firmy PNUIK Kraków, który  przedstawił uczestnikom swoje doświadczenia, spostrzeżenia, uwagi oraz wnioski związane z zarządzaniem firmą i zespołem współpracowników w okresie pandemii. Przedstawiciel PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – mgr inż. Andrzej Kazimierski omówił i scharakteryzował projekty badawczo-rozwojowe realizowane w ramach programu BRIK, których koordynatorem jest Biuro Energetyki. Pierwsza sesja zakończyła się wystąpieniami i prezentacjami partnerów konferencji.

Sesja druga ściśle związana była ze sterowaniem ruchem kolejowym. Przewodniczenia tej sesji podjął się dr inż. Andrzej Kochan. Jako pierwszy głos zabrał przedstawiciel PKP Polskie Linie kolejowe S.A. – mgr inż. Marek Białek z Biura Automatyki i Telekomunikacji, który mówił o rozwiązaniach technicznych wspomagających pracę dyżurnego ruchu przy układaniu dróg przebiegu dla jazd pociągowych, przybliżył także uczestnikom nowe funkcjonalności w systemach sterowania ruchem kolejowym tj. Automatyczne Nastawianie Przebiegów z użyciem Rozkładu Jazdy pociągów (ANP RJ). Na naszej konferencji nie mogło zabraknąć jak zwykle licznie reprezentowanej grupy naukowców z Politechniki Warszawskiej. Zespół pod przewodnictwem dr Andrzeja Kochana zaprezentował uczestnikom cykl referatów tworzących spójną całość, której przewodnim tematem było hasło: „Cyfrowa kolej”. Jako pierwszy zabrał głos dr inż. Andrzej Kochan, który poruszył zagadnienia związane z cyfrowym odwzorowaniem struktur i organizacji w transporcie kolejowym, funkcjonujących w rzeczywistym świecie, prezentując koncepcję cyfrowego bliźniaka jako cyfrowe odwzorowanie ERTMS\ETCS. Kontynuując temat poruszony przez dr Kochana, dr inż. Paweł Wontorski omówił zagadnienie związane z modelowaniem BIM, które może stanowić część składową cyfrowego odwzorowania infrastruktury kolejowej, w szczególności systemów srk i jak wskazał – jest przyszłością w zakresie dokumentowania tych systemów na wszystkich etapach ich cyklu życia. Uczestnicy mieli okazję zobaczyć także analizę porównawczą oprogramowania BIM w kontekście zastosowania w projektowaniu systemów srk z odniesieniem do tradycyjnego rozwiązania, jakim jest program AutoCAD. W temacie cyfrowej kolei głos zabrała także mgr inż. Emilia Koper-Olecka, która zaprezentowała przykładowe zapisy z realizacji scenariuszy operacyjnych wykonywanych na modelu rzeczywistej linii kolejowej. Prelegentka podkreślała, iż symulacja procesu ruchowego, to również składowa cyfrowego bliźniaka kolei, o którym wcześniej mówił dr Kochan. Ostatnim prelegentem w grupie Politechniki Warszawskiej był dr inż. Przemysław Ilczuk, który zaprezentował temat związany z elementami cyfrowej kolei w nowym wydaniu Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności, zwracając uwagę na coraz szersze ujęcie cyfrowych technologii w wymaganiach zasadniczych TSI. Sesję drugą, podobnie jak pierwszą zakończyły prezentacje i materiały partnerów konferencji.

Tematyką sesji trzeciej – pod przewodnictwem profesora Piotra Kozioła – była infrastruktura transportu szynowego. Jako pierwszy głos zabrał profesor Włodzimierz Czyczuła z Politechniki Krakowskiej, który przedstawił analizę liniowych modeli odpowiedzi toru przy obciążeniach wzdłużnych, wynikających z rozpędzania i hamowania pociągu, mówił zarówno o modelu jako strukturze jednowarstwowej, ale także jako strukturze dwuwarstwowej, gdzie wyodrębniono także warstwę podkładów. Uczestnicy mieli okazję wysłuchać wystąpienia profesora Adama Wysokowskiego z Uniwersytetu Zielonogórskiego, który prezentował efektywne metody wzmacniania przepustów infrastruktury kolejowej. Kolejnym prelegentem był reprezentujący Politechnikę Krakowską profesor Piotr Kozioł, który podobnie jak profesor Czyczuła zagłębił się w naukowe niuanse dynamiki nawierzchni szynowej, prezentując podejście do analitycznego modelowania dynamiki drogi kolejowej oparte na układach „wielobelkowych” posiadających nieliniowe właściwości. W tej sesji nie zabrakło także przedstawicieli PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., pierwszym, który zabrał głos był mgr inż. Rafał Frączek z Biura Dróg Kolejowych. Uczestnicy mieli okazję w tym wystąpieniu usłyszeć o nowych specyfikacjach w podbijaniu torów kolejowych, związanych z diagnostyką, robotami i odbiorami, które stanowią kolejny element modernizacji systemu budowy i utrzymania dróg kolejowych w obszarze zarządzania geometrią toru. Na zakończenie konferencji głos zabrał także przedstawiciel PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – mgr inż. Ryszard Miłosz, będący audytorem informatycznym, który poruszał tematy związane z zarządzaniem ryzykami IT, nadzorem nad technologiami informatycznymi w przedsiębiorstwach, a w szczególności w przedsiębiorstwach kolejowych.

W tym roku, inaczej niż w latach ubiegłych, uczestnicy nie mieli okazji prowadzić dyskusji kuluarowych, niemniej liczymy, że poruszana tematyka, jak i same wystąpienia zachęcą uczestników do podjęcia indywidualnych dyskusji, a organizowana przez nas konferencja przyczyni się do poszerzania wiedzy i umiejętności uczestników.

Konferencja zgromadziła 13 Partnerów: AMIBLU POLAND Sp. z o.o., Bombardier Transportation (ZWUS) Polska Sp. z o.o., Cover Technologies Sp. z o.o., EPUFLOOR Sp. z o.o., HUFGARD POLSKA Sp. z o.o., Large Infrastructure Projects Ltd., PKP Energetyka S.A., Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe RAMATECH – INSTAL s.c., Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usługowo – Techniczne GRAW Sp. z o.o., Rail-Mil Computers Sp. z o.o. Sp.k., TRACK TEC S.A., Wytwórnia Podkładów Strunobetonowych STRUNBET Sp. z o.o. Firmy zaprezentowały swoje osiągnięcia i wyroby w formie prezentacji i filmów.

Warto dodać, że była to pierwsza w Polsce konferencja online zorganizowana przez środowisko SITK. Organizacja konferencji w obecnej, trudnej sytuacji w tej formie spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem, a organizatorzy otrzymali od uczestników konferencji wiele ciepłych słów i przychylnych ocen. Jednak z uwagi na to, że uczestnicy byli rozproszeni i przyłączali się do obrad z różnych miejsc i w różnych okolicznościach, nie obeszło się bez pewnych “smaczków”– oto kilka z nich (cytujemy opinie nadesłane przez uczestników):

Pani Prezes, super konferencja!

 

Jak zwykle najwyższy poziom!

 

Słucham z zaciekawieniem, co prawda z łóżka bo mnie coś dopadło…

 

Taka formuła bardzo mi się podoba

 

Szkoda oczywiście że nie można się spotkać, ale mam nadzieję że jak Bóg pozwoli to za rok nadrobimy zaległości towarzyskie

 

Organizacja i prezentacje na najwyższym poziomie.

 

Bardzo merytoryczna.

 

Gratuluję podjęcia się organizacji tego uznanego i ważnego dla środowiska wydarzenia w tych trudnych czasach. Dziękuję za współpracę i życzę dużo zdrowia dla Całego zespołu.

Organizatorzy konferencji mają jednak nadzieję, że kolejna – XX. edycja konferencji NOVKOL, która będzie miała jednocześnie charakter jubileuszowy, odbędzie się w Zakopanem w formacie, w jakim mieliśmy okazję uczestniczyć w latach poprzednich.

Opracowanie: Sergiusz Lisowski  – Sekretarz Merytoryczny konferencji
Janina Mrowińska – Sekretarz Organizacyjny konferencji