Połączone zespoły Klubu Seniora i Krajowego Klubu Miłośników Historii i Zabytków Transportu z dniu 13 listopada zorganizowały wycieczkę do Skarżyska Kamiennej celem zwiedzenia Zgrzewalni Szyn Kolejowych i Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej.

W wycieczce udział wzięło 15 osób (3 osoby mimo zgłoszenia nie stawiły się na zbiórce).

Szczegółowy program wycieczki przedstawiał się następująco:

• godz. 6⁴⁵ – zbiórka uczestników przed wejściem głównym Politechniki Krakowskiej przy ul. Warszawskiej 24.
• godz. 10⁰⁰ – 12¹⁵ zwiedzanie Zgrzewalni Szyn.
• godz. 12³⁰ – 13³⁰ zwiedzanie Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku Kamiennej.
• godz. 13³⁰ – Obiad w Domu Pielgrzyma.
• godz. 14¹⁵ – odjazd do Krakowa.

Po przyjeździe na miejsce o godzinie 10⁰⁰ kol. Jerzy Hydzik przedstawił zebranym historię Zakładu Maszyn Torowych (IM) w Krakowie, którego zgrzewalnia szyn jest jednym z zakładów, pokazał sposób produkcji szyn długich, a kolega Krzysztof Brodacki przedstawił samą zgrzewalnię szyn.

Poniżej szkic referatu kolegi Hydzika.

Potrzeba utworzenia bazy dla wykonywania remontów nowoczesnych maszyn torowych zaowocowała powołaniem do działalności 1984 r. Oddziału Napraw Maszyn Torowych w Krakowie, podległego Południowej Dyrekcji DOKP. Zakład Maszyn Torowych w Krakowie powołany został 1 października 2001 r. jako jeden z Zakładów PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Jest on kontynuatorem tradycji i działalności rozpoczętej w 1984 r.

Początkowo obszarem działania Zakładu był rejon południowej Polski. Później Zakład rozszerzył terytorialny zakres odpowiedzialności na obszar całej sieci PKP. Siedzibą Zakładu jest Kraków. W Krakowie zlokalizowane są biura kierownictwa Zakładu, biuro konstrukcyjno-technologiczne oraz warsztat produkcyjno-remontowy. Potrzeba modernizacji drogi kolejowej i dostosowania jej do coraz wyższych wymogów techniczno-eksploatacyjnych, przyczyniła się do zakupu wysokowydajnych maszyn torowych. Dzięki decyzjom Dyrekcji Generalnej PKP wdrożenie i eksploatacja sprzętu została przydzielona IM Kraków. W ciągu pięciu lat Zakład otrzymał bardzo wydajny park maszynowy do realizacji podstawowych zadań:

• 1995, 1996 r. – pociągi do potokowej wymiany nawierzchni P-93/01, P-93/02 produkcji Szwajcarskiej Firmy Matisa;
• 1995, 1996 r. – oczyszczarki tłucznia OT 800/03 oraz OT 800/04, produkcji ZNTK Stargard Szczeciński, RM-80 produkcji austriackiej Firmy Plasser-Theurer;
• 1999 r. – maszyny do wymiany górnych warstw podtorza kolejowego AHM 800-R wraz z zespołem maszyn towarzyszących, produkcji austriackiej firmy Plasser-Theurer,
• 2000 r. – maszyny zespołu DPUS.

Dążenie do uzyskiwania coraz wyższych prędkości na szlakach kolejowych, wymaga zastosowania odpowiedniej jakości zgrzewów. Zakład Maszyn Torowych w Krakowie rozszerzył swoją działalność również o tę tematykę, przejmując w 1991 r. Zgrzewalnie Szyn w Skarżysku Kamiennej, a także w 2000 r. w Kędzierzynie-Koźlu oraz Bydgoszczy.

Certyfikat ISO 9001:2000

Idąc naprzeciw wymaganiom i oczekiwaniom klienta oraz potrzebom rynku, Zarząd PKP PLK S.A. Uchwałą Nr 181 z dnia 04.VIII 2004 roku zadecydował o wprowadzeniu w Zakładzie Maszyn Torowych systemu zarządzania jakością zgodnie z ISO 9001:2000. W 2006 r. Zakład Maszyn Torowych w Krakowie uzyskał pierwszy certyfikat normy ISO 9001:2000 w zakresie wynajmu maszyn, remontu i naprawy dróg kolejowych.

Park maszynowy

Zakład Maszyn Torowych w Krakowie jest wyposażony w specjalistyczne maszyny i urządzenia oraz ciągi technologiczne do zgrzewania szyn kolejowych w odcinki o długości do 210 metrów. Zadania inwestycyjne i utrzymaniowe linii kolejowych realizowane są z wykorzystaniem zestawów wysokowydajnych specjalistycznych maszyn (produkcji renomowanych firm z Austrii, Szwajcarii oraz Niemiec) do robót torowych i podtorzowych. Zgrzewanie szyn wykonywane jest w specjalistycznych zgrzewalniach w Bydgoszczy, Skarżysku Kamiennej i Kędzierzynie Koźlu. Maszyny torowe i zgrzewalnie obsługiwane są przez doświadczony i wysoko wykwalifikowany zespół pracowników, którzy zapewniają wykonanie prac o jakości odpowiadającej wysokim wymaganiom klientów.

Warsztat w Krakowie od kilku lat dokonuje napraw średnio dwóch sztuk pociągów do szlifowania szyn dla szwajcarskiej firmy SPENO. Również od kilku lat współpracuje z niemieckimi firmami takimi jak: Spitzke AG i Schweerbau w zakresie wynajmu pociągu do wymiany nawierzchni torowej oraz wagonów do przewozu podkładów.

Podstawowymi i najważniejszymi cechami użytkowymi specjalistycznych, wysokowydajnych maszyn torowych jest wykonywanie przez nie wszystkich prac, bez konieczności demontażu toru tj. szyn i podkładów. Ma to istotne znaczenie dla ekologii i otoczenia terenów linii kolejowych, ponieważ w nie ma potrzeby naruszania struktury terenów przyległych do naprawianej linii kolejowej, niszczenia dróg dojazdowych czy wytyczania w terenie dróg technologicznych do dowozu czy wywozu materiałów i urobku. Maszyna torowa: pociąg do wymiany nawierzchni P-93, kombajn podtorzowy AHM 800R, oczyszczarka podsypki tłuczniowej porusza się po naprawianym torze, a wszelkie materiały czy urobek dostarczane lub odtransportowywane są do maszyn po tych samych torach kolejowych.

AHM 800R jest jedyną w Polsce i jedną z pięciu w Europie maszyn służących do potokowej wymiany podtorza. W ciągu doby urządzenie jest w stanie wymienić od 400 do 600 metrów zużytego podtorza bez demontażu toru. Mierzący ok. 800 metrów kombajn przesuwając się po torze wybiera zużyty tłuczeń i usuwa uszkodzoną warstwę podtorza. W przygotowane w ten sposób miejsce maszyna umieszcza nową warstwę tłucznia. Ważne jest, że maszyna, poprzez specjalne wibracje, utwardza ułożoną warstwę tłucznia i w ten sposób stabilizuje nawierzchnię. Dzięki temu AHM skutecznie wzmacnia podtorze.

• Wymiany nawierzchni kolejowej.
• Naprawy podtorza.
• Bieżącego utrzymania torów i rozjazdów.
• Zgrzewania i regeneracji szyn.
• Produkcji i naprawy maszyn i urządzeń do robót torowych.
• Poprawy stanu torów.
• Technik spawalniczych nawierzchni kolejowej.

IM Kraków dysponuje między innymi:

• Nowoczesnymi pociągami do wymiany nawierzchni P-93 i P-95 produkcji Matisa-Szwajcaria.
• Pociągiem do naprawy podtorza AHM-800R produkcji Plasser&Theurer-Austria.
• Oczyszczarkami tłucznia RM-80 i OT-800.
• Automatyczną podbijarką toru CSM-09.
• Uniwersalnymi podbijarkami rozjazdów Unimat 3S.
• Profilarką ZTU-300.
• Stabilizatorem dynamicznym DGS-62N.
• Zgrzewarkami GAAS 760 produkcji Schlatter-Szwajcaria.
• Zestawem maszyn do obróbki wykańczającej zgrzeiny szyn nowych i reprofilowanych.
• Transporterami materiałów sypkich MFS 40 YP w ilości 40 sztuk oraz MFS 100 P w ilości 12 sztuk.
• Wagonami do przewozu podkładów.

A oto skrót pokazu kolegi Krzysztofa Brodackiego prezentującego Zgrzewalnię Szyn w Skarżysku Kamiennej.

Z początkiem lat dziewięćdziesiątych w ramach kredytów pomocowych we wszystkich trzech zgrzewalniach podległych Zakładom Maszyn Torowych w Krakowie  przeprowadzono ich modernizację dostosowując je do aktualnych wysokich standardów światowych. Zgrzewalnie te wyposażono w najnowocześniejsze maszyny takie jak nowe zgrzewarki Schlatter GAas-760, szlifierki główki szyny MAS 130 produkcji firm Geismar, prościarki zgrzein APZT-140 produkcji własnej Zakładu Maszyn Torowych w Krakowie. Modernizacji zgrzewalni dokonano na bazie istniejących budynków z dobudowa hal i placów składowych dostosowanych do istniejących warunków terenowych.

W Skarżysku Kamiennej zajmowany przez zgrzewalnię teren jest obszarowo najmniejszy, a podstawowym mankamentem jest jego mała dostępna długość nie pozwalającą na prowadzenie swobodne procesu zgrzewania i obróbki wykańczającej. Zgrzewanie i obróbka wykańczająca jest prowadzona wspólnie na jednej szynie i dlatego występują przestoje zgrzewania, gdy prowadzona jest obróbka wykańczająca, oraz przestoje obróbki wykańczającej, gdy prowadzone jest zgrzewanie szyn. Sam układ torowy jest dobrze rozbudowany, lecz praktycznie nieczynny gdy prowadzony jest proces załadunku poziomego szyn długich na składy wagonów.

Proces technologiczny w Zgrzewalni w Skarżysku Kamiennej rozpoczyna się od magazynu szyn „krótkich”.

Tak naprawdę są to szyny o długościach 25 lub 30m, na potrzeby zgrzewalni zwane krotkimi.

Na placu znajduje się pięć składowisk na szyny długości 30m [2] o pojemności 7500Mg czyli 125000mb szyny.

Dodatkowo na placu znajduje się stanowisko na szyny 25 m [1] długości oraz miejsce na szyny wadliwe zwrócone do reklamacji u producenta. Transport szyn odbywa się suwnicami pomostowymi o udźwigu 5 Mg.

Ponieważ w czasie transportu jak i na stanowiskach składowych szyny położone są na przemian główką lub stopką do dołu, wszystkie szyny położone główką w dół są ustawiane na stopce przy pomocy obracarki szyn OBS-1 [3], po czym szyny kolejno są wciągane do hali produkcyjnej na samotok rolkowy przy użyciu wciągarek linowych 3,2 Mg. W hali produkcyjnej przed podaniem końców szyn do zgrzewarek Schlatter [9], są one czyszczone przy pomocy czyszczarek końców szyn [12].

Hala zgrzewalni W zgrzewarkach Schlatter szyny są zgrzewane w ten sposób, że wykonuje się 6 połączeń zgrzewanych łącząc 7 sztuk szyn „krótkich” ze sobą. Następną szynę nie łączy się zgrzeiną tylko specjalnym zaciskiem śrubowym. Potem znów wykonuje się 6 kolejnych połączeń zgrzewanych i jako siódme połączenie montuje się ponownie zacisk. W ten sposób szyna w procesie zgrzewana jest szyną ciągłą, wyciągana z hali produkcyjnej do obróbki stopki, prostowania i szlifowania główki. Obróbki wykańczającą wolno wykonywać, gdy zgrzeina ma nie więcej niż 50^oC tj po upływie czasu stygnięcia około 80 do 90 minut, a więc czasu potrzebnego na wykonanie 6 zgrzein. Dlatego stanowisko szlifowania stopki [10] ustawiono w odległości 180m.

Następną maszyną jest prościarka zgrzein APZ-140 [11], a za nią w odległości 210m od punktu zgrzewania szlifierka MAS-130P [12]. Szlifierka wyposażona jest w układ pomiarowy do oceny prostolinijności czyny w plaszczyźnie pionowej i poziomej. W ten sposób jednocześnie na jednej szynie wykonuje się zgrzewanie szyny, szlifowanie stopki oraz główki szyny. Prostowanie dokonuje się oddzielnie zaraz po ukończeniu wszystkich trzech wyżej wymienionych operacji, z chwilą gdy zgrzeina przejdzie ze stanowiska szlifowania stopki szyny na stanowisko prostowania zgrzeiny.

Szlifierka MAS-130P W dalszej kolejności szyny są wyciągane na plac składowy przy użyciu wciągarek linowych 10 Mg [14] znajdujących się na końcu placu składowego szyny długiej. Po drodze jakość zgrzeiny jest badana przy użyciu defektoskopu.

Po przejściu przez to stanowisko zacisk śrubowy na końcu (tuż za halą obróbki) szyny długiej jest zwalniany, a lina wciągarek 10 Mg jest cofana z końca placu przy użyciu wciągarek linowych 3,2 Mg i zapinana na początku nowej szyny (w miejscu zwolnionego zacisku). W ten sposób szyny są wyciągane na plac składowy szyny długiej 2210m. Pojemność placu wynosi 56 sztuk co wystarcza na pokrycie możliwości załadunku dwóch wahadeł wagonowych zabierających szyny o sumarycznej długości 5880 mb. (14 par).

Załadunek szyn długich odbywa się na skład wagonów podstawiony pod rampy doczołowe, przy użyciu wciągarek 16 Mg umieszczonych na wagonach doczepionych na końcu tego właśnie składu wagonów.

Po tej prezentacji udaliśmy się na teren Zgrzewalni, gdzie Naczelnik Sekcji Zgrzewania Szyn w Skarżysku Kamiennej Pan Zbigniew Leśniak zapoznał nas już dokładnie z procesem zgrzewania szyn.

Po zwiedzeniu Zgrzewalni Szyn około godziny 12¹⁵ udaliśmy się do Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku – Kamiennej.

Ponad 300 lat rozsławiony jest kult Matki Bożej Miłosierdzia, a ponad 600 lat czczona jest Maryja Królowa Polski w wizerunku Jasnogórskim. Cudowny obraz w Wilnie znajduje się w umieszczonej nad bramą kaplicy. Stąd Matka Boża spogląda na każde ludzkie życie. Ona wstawia się za każdym z nas i wyprasza miłosierdzie u Boga. Wszystko rozumie i sercem ogarnia każdego. Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział: „Dziękuję Ci Matko Ostrobramska, że jesteś Matką Miłosierdzia”, a ks. kardynał Gulbinowicz: „Popatrzcie na wargi Matki Bożej. One są spuchnięte, bo Ona nieustannie wstawia się za nami u Boga”. Ks. Prymas – „to sanktuarium jest miejscem duchowego umocnienia, moralnego nawrócenia”.

Budowa Sanktuarium rozpoczęła się 30 maja 1988 roku w Skarżysku-Kamiennej , a 15 października sprowadzono obraz z Radomia. 22 października 1989 roku ks. Henryk kardynał Gulbinowicz dokonuje poświęcenia kaplicy i intronizacji Obrazu, wykonanego przez wilniankę Izabelę Borowską, który jest darem ks. biskupa Edwarda Materskiego. Elewacja Ostrej Bramy jest wierną kopią tej z Wilna. Jedynie napis „Matko Miłosierdzia pod Twoją obronę uciekamy się” w Skarżysku-Kamiennej jest w języku polskim, jak to pierwotnie było w Wilnie. Matka Boża w tym wizerunku to Niewiasta Zwiastowania i Oczekująca Dziecka. Obraz ten jest wiernym przedstawieniem tekstu biblijnego z Apokalipsy. Niewiasta obleczona w słońce – świadczy o jakiejś szczególnej bliskości z Bogiem. Wieniec z gwiazd 12 – nawiązuje do 12 pokoleń Izraela, a także do 12 Apostołów.

W kaplicy znajdują się wota. Ojciec Święty w Roku Jubileuszowym chrześcijaństwa przekazał przez tragicznie zmarłego Ordynariusza Diecezji Radomskiej ks. biskupa Jana Chrapka złoty różaniec z prośba o modlitwę za Papieża i Kościół święty, co czynimy w tym Sanktuarium każdego 16 dnia miesiąca. Jest także piuska Jana Pawła II przywieziona przez następnego Ordynariusza Diecezji ks. arcybiskupa Zygmunta Zimowskiego. Są dary od Benedykta XVI. Na koronację przekazał świecę wotywną, na I rocznicę ornat, a na II – kielich, w którym sprawował msze Święte. Kardynał Henryk Gulbinowicz, arcybiskup Stanisław Nowak i 00 Paulini ofiarowali świece wotywne, a kardynał Franciszek Macharski ornat. Jest też order bp Edwarda Materskiego, berło od infułata Józefa Wójcika oraz mitra ks. arcybiskupa Zygmunta Zimowskiego.

         Brama Ostrobramska w Skarżysku                

Oprócz centralnego miejsca, jakim jest kaplica Matki Bożej, w skład Sanktuarium wchodzi kościół pod tym samym wezwaniem. Kamień węgielny pod budowę Sanktuarium został poświęcony przez Ojca Świętego Jana Pawła II w 1991 roku w Tarnowie. Natomiast 12 września 1993 roku ks. Prymas Polski Józef kardynał Glemp dokonuje konsekracji kościoła. W jego krużganku znajduje się płaskorzeźba Matki Bożej Katyńskiej. W tym miejscu wracamy do kart historii naszego narodu. Szczególnie na ziemie kresowe, gdzie zostało zamordowanych bardzo wielu Polaków. Znajduje się tam tablica Ponarska. Tablica upamiętniająca 70 rocznicę najazdu Rosji na Polskę 17 września 1939 roku, przypominająca następne miejsce kaźni. Jest także witraż Matki Bożej z Wykusa (tj. miejsca modlitw partyzantów Ponurego w lesie niedaleko Wąchocka).

Wnętrze kościoła (po prawej widoczny obraz i relikwie św. Rafała Kalinowskiego)

We wnętrzu kościoła na szczególną uwagę zasługują witraże. Nad głównymi drzwiami przedstawia dwa sanktuaria: „Jasna Góra i Ostra Brama. To jak dwie ręce Matki Bożej wyciągnięte w kierunku Polski, aby jej pomagać". W nawach bocznych na witrażach przedstawieni są święci i błogosławieni polscy.

Obok prezbiterium w kaplicy Miłosierdzia Bożego wierni modlą się do Jezusa Miłosiernego i proszą o miłosierdzie dla siebie.

Z drugiej strony prezbiterium umieszczony jest obraz św. Rafała Kalinowskiego, karmelity bosego, a pod obrazem jego relikwie sprowadzone w 1992 roku z Czernej k. Krakowa. Wokół Sanktuarium wybudowano Drogę Krzyżową jako wotum za dwa tysiące lat chrześcijaństwa. W 1995 roku Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił swoim dekretem Matkę Bożą Miłosierdzia Patronką miasta Skarżyska-Kamiennej. Na tym zakończyliśmy zwiedzanie Skarżyska-Kamiennej i po spożyciu posiłku w Domu Pielgrzyma udaliśmy się do domów.

1234►